Z dziedziny sztuki: doktor Malewski i pani inżynierowa Nagórska dali początek teatrowi ludowemu. Występują w nim służba miejscowa i rzemieślnicy, a grają na przykład sztukę „Harde dusze” tak, że warto by na parę przedstawień zwabić ich do Warszawy. (…) O koncertach przyjezdnych artystów, o teatrach, o orkiestrze sezonowej (…) nie wspominam.

Bolesław Prus, „Kurier Warszawski” 1885, nr 155

Muzeum Bolesława Prusa ul. St. A. Poniatowskiego 39 OCHRONKA , tel. (81) 501 45 52 czynne: codziennie w godzinach 9:00-16:00, poniedziałek i wtorek: NIECZYNNE

 prusik

Muzeum mieści się w budynku Ochronki. Wspaniała budowla podniesiona do rangi zabytku, zbudowana według projektu Jana-Koszczyc Witkiewicza. Murowana z wapienia i cegły w stylu zakopiańskim.

Muzeum początkowo znajdowało się na parterze Pałacu Małachowskich – ulubionym miejscu Bolesława Prusa, gdzie w pokoju na piętrze, a później na parterze od północno-zachodniej strony mieszkał i pisał „Lalkę”, „Placówkę” oraz „Kroniki”. Pod koniec 2017 roku muzeum  przeniesiono oraz uroczyście otwarto w nowym miejscu, budynku dawnego przedszkola im. Adama Żeromskiego. Ekspozycja zawiera pamiątki, jakie pozostawił po sobie związany z uzdrowiskowym miasteczkiem Bolesław Prus, m.in. bogate zbiory rękopisów i listów twórcy Kronik Tygodniowych o Nałęczowie oraz liczne osobiste pamiątki po nim i jego rodzinie. Odtworzono też biurko pisarza, na którym stoi maszyna do pisania podobna do tej, której używał twórca polskiej literatury.

Co roku w Nałęczowie organizowane są tzw. Majówki z Panem Prusem zainicjowane w 1999 roku przez Panią Halinę Bukowską, ówczesną prezes Towarzystwa Przyjaciół Nałęczowa, nawiązując w ten sposób do tradycji polskich majówek organizowanych w uzdrowisku na przełomie XIX i XX wieku.